11 Ιουν 2024

Νέα εικόνα στον τίτλο μας

Η εικόνα του τίτλου μας άλλαξε. Ελπίζω να σας αρέσει!


Ορίστε και οι προηγούμενες:

2018-2024

2012-2018

2011-2012

ΠΟΔήΛΑΤΟ

10 Ιουν 2024

Οι ευρωεκλογές

Οι ευρωπαϊκές εκλογές διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια την ίδια χρονική περίοδο (αλλά όχι απαραιτήτως την ίδια μέρα) σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με τον τρόπο αυτό οι πολίτες των χωρών της ΕΕ εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.


Οι πρώτες ευρωπαϊκές εκλογές πραγματοποιήθηκαν το 1979. Στην Ελλάδα έγιναν δυο χρόνια αργότερα, με την ένταξη της χώρας στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ).

Οι προηγούμενες ευρωεκλογές έγιναν τον Ιούνιο του 2024. Οι επόμενες θα διεξαχθούν το 2029.


Οι νικητές των ευρωεκλογών στη χώρα μας
1981: ΠΑΣΟΚ
1984: ΠΑΣΟΚ
1989: Νέα Δημοκρατία
1994: ΠΑΣΟΚ
1999: Νέα Δημοκρατία
2004: Νέα Δημοκρατία
2009: ΠΑΣΟΚ
2014: ΣΥΡΙΖΑ
2019: Νέα Δημοκρατία
2024: Νέα Δημοκρατία


Ευρωπαϊκή ΈνωσηΠολιτική
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: elections.europa.eu/el/
ΕΙΚΟΝΑ: EPHellas@facebook

5 Ιουν 2024

Γλωσσοδέτες

Γλώσσεψα την μπέρδα μου!

Οι γλωσσοδέτες είναι πολύ διασκεδαστικά γλωσσικά παιχνίδια. Περιλαμβάνουν λέξεις ή φράσεις που προφέρονται δύσκολα ή μοιάζουν μεταξύ τους —πολλές από αυτές, μάλιστα, δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα!



Για να κερδίσουμε, πρέπει να τους πούμε σωστά πολλές φορές όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Αν μπερδευτούμε ή σκάσουμε στα γέλια, χάσαμε!

Εξασκηθείτε με τους παρακάτω γλωσσοδέτες και παίξτε με τους φίλους σας!

1

Από παλιά πουλά πολλά πουλιά.

2

Άσπρη πέτρα ξέξασπρη
κι απ’ τον ήλιο ξεξασπρότερη.





3

Άσπρο χαρτί και ξέξασπρο
και ξέξασπρο μελάνι
και ξέξασπρος γραμματικός
ξέξασπρο γράμμα κάνει.

4

Δόντια, δυο δόντια.

5

Εκκλησιά μολυβωτή, πελεκητή,
μολυβοκοντυλοπελεκητή, ποιος
σε μολυβοκοντυλοπελέκησε;

6

Καλημέρα, καμηλάρη!
Καμηλάρη, καλημέρα!

7

Κούπα καπακωτή, κούπα καπακωμένη,
κούπα ξεκαπάκωτη, κούπα ξεκαπακωμένη.

8

Μια πάπια μα ποια πάπια;
Μια πάπια με παπιά!


9

Ο παπάς ο παχύς έφαγε παχιά φακή.
Γιατί, παπά παχύ, έφαγες παχιά φακή;

1
0

Ο Ρουμπής, ο Κουμπής, ο Ρουμποκομπολογής,
βγήκε να ρουμπέψει, να κουμπέψει,
να ρουμποκομπολογέψει και τον βρήκαν
οι ρουμπήδες, οι κουμπήδες, οι ρουμποκομπολογήδες
και του πήραν τα ρουμπιά του, τα κουμπιά του,
τα ρουμποκομπολογιά του.

1
1

Ο τζίτζιρας, ο μίτζιρας,
ο τζιτζιμιτζιχότζιρας,
ανέβηκε στην τζιτζιριά, τη μιτζιριά,
την τζιτζιμιτζιχοτζιριά,
και έφαγε τα τζίτζιρα, τα μίτζιρα,
τα τζιτζιμιτζιχότζιρα.





1
2

Της καρέκλας το ποδάρι
ξεκαρεκλοποδαριάστηκε.
Ποιος το ξεκαρεκλοποδάριασε;
Ο ξεκαρεκλοποδαράς!

1
3

Τρεις τίγρεις με τρία τιγράκια.

1
4

Φάλαινα, φαλαινάκι!

1
5

Φίλος έδωσε σε φίλο
τριαντάφυλλο με φύλλο.
Φίλε, φύλαγε το φύλλο,
μην το δώσεις σ’ άλλο φίλο.



Λογοπαίγνια
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: snhell.gr, babytips.gr, ainigmata.gr, Γλώσσα Β΄ και Δ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: slideshare.net/argiroteach (1), tospitakithsdefteras.blogspot.gr (2-3), 33dim.wordpress.com (4), openbook.gr@facebook (5)

4 Ιουν 2024

Η κλίση των ρημάτων

Τα περισσότερα ρήματα λήγουν σε /-ομαι και /-ούμαι:
  • ντύνω, ντύνομαι
  • ενοχλώ, ενοχλούμαι

(τα ρήματα με άλλες καταλήξεις είναι πολύ λίγα)

Α΄ συζυγία

Στην ενεργητική φωνή τα ρήματα της Α΄ συζυγίας λήγουν σε -ω/-⁠εις, εκτός από τα λίγα συνηρημένα:
  • ντύνω, ντύνεις
  • ακούω, ακούεις ακούς

► Τα ρήματα σε -λλω, -άγω και -βαίνω χρειάζονται λίγη προσοχή στον σχηματισμό ή στην ορθογραφία ορισμένων χρόνων.

► Το βοηθητικό «έχω» δεν παρουσιάζει δυσκολίες πέρα από κάποιους χρόνους σε μερικά σύνθετά του.

Βάφει

Στην παθητική φωνή τα ρήματα της Α΄ συζυγίας λήγουν σε -ομαι. Μάλιστα, αυτό το «αι» διατηρείται στα περισσότερα πρόσωπα του ενεστώτα και του συνεχούς μέλλοντα:
  • ντύνομαι, ντύνεσαι, ντύνεται – ντύνονται

► Μερικά ρήματα σε -ομαι σχηματίζουν τον αόριστο με λόγιο τρόπο και χρειάζονται προσοχή.

Κρύβεται

Β΄ συζυγία

Στην ενεργητική φωνή τα ρήματα της Β΄ συζυγίας λήγουν σε -ώ/-⁠είς και -ώ/-άς:
  • ενοχλώ, ενοχλείς
  • αγαπώ, αγαπάς

Η διαφορά τους βρίσκεται μόνο στους συνεχείς χρόνους· στους απλούς και συντελεσμένους οι καταλήξεις είναι ίδιες:
  • ενόχλ-ησα, έχω ενοχλ-ήσει
  • αγάπ-ησα, έχω αγαπ-ήσει

Προσπαθεί

Στην παθητική φωνή τα περισσότερα ρήματα της Β΄ συζυγίας λήγουν σε -ούμαι και -ιέμαι:
  • ενοχλούμαι, ενοχλείσαι
  • αγαπιέμαι, αγαπιέσαι

Τα υπόλοιπα λήγουν σε -άμαι και -ώμαι:
  • κοιμάμαι, κοιμάσαι
  • εγγυώμαι, εγγυάσαι

Η διαφορά τους βρίσκεται μόνο στους συνεχείς χρόνους· στους απλούς και συντελεσμένους οι καταλήξεις είναι ίδιες:
  • ενοχλ-ήθηκα, έχω ενοχλ-ηθεί
  • αγαπ-ήθηκα, έχω αγαπ-ηθεί
  • κοιμ-ήθηκα, έχω κοιμ-ηθεί
  • εγγυ-ήθηκα, έχω εγγυ-ηθεί

Προπονείται

Χωρίς συζυγία

Το ρήμα «είμαι» και μερικά αρχαιόκλιτα σε -μαι δεν ανήκουν σε κάποια συζυγία και κλίνονται με τον δικό τους τρόπο:
  • είμαι, είσαι
  • επιτίθεμαι, επιτίθεσαι
  • υφίσταμαι, υφίστασαι


Συγκεντρωτικός πίνακας

Καταλήξεις
/-εις
(συνηρημένα)
-λλω
-άγω
-βαίνω
-ομαι
(με λόγιο αόριστο)
/-είς
-ώ/-άς
-ούμαι
-ιέμαι
-άμαι
-ώμαι
Αρχαιόκλιτα σε -μαι
Άλλα ρήματα σε -μαι
Παραδείγματα
ντύνω
ακούω
αναβάλλω
εισάγω
μεταβαίνω
ντύνομαι
εμπλέκομαι
ενοχλώ
αγαπώ
ενοχλούμαι
αγαπιέμαι
κοιμάμαι
εγγυώμαι
επιτίθεμαι, υφίσταμαι
είμαι

Δείτε τις κλίσεις αναλυτικά


ΑφιερώματαΡήματα
ΕΙΚΟΝΕΣ: withlovefromlou.co.uk, dissolve.com, peekaboo.ke, oliviamoultriesoccer.com, podilato98.blogspot.com

Οι εναλλακτικές καταλήξεις των ρημάτων

Το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο σε -ν

Οι τύποι του γ΄ πληθυντικού που λήγουν σε συνηθίζονται στον γραπτό λόγο και γενικότερα σε περιστάσεις με επίσημο ύφος:
  • ντύνουν, θα ντύνουν
  • θα ντύσουν, θα ντυθούν

Οι εναλλακτικοί τύποι σε -νε συνηθίζονται στον προφορικό λόγο και σε περιστάσεις με καθημερινό ή ανεπίσημο ύφος:
  • ντύνουνε, θα ντύνουνε
  • θα ντύσουνε, θα ντυθούνε

Αν μάλιστα υπάρχει αύξηση, χάνει τον τόνο της και αποβάλλεται:
  • έντυναν – ε ντύνανε
  • έντυσαν – ε ντύσανε

Πιο σπάνια, και σε περισσότερο οικείο ή λογοτεχνικό ύφος, χάνεται ακόμη και αυτό το νεοαποκτηθέν «-⁠ε»:
  • έντυναν – ντύνανε – ντύναν
  • έντυσαν –ντύσανε – ντύσαν
  • ντύθηκαν – ντυθήκανε – ντυθήκαν

έτρεξαν – τρέξανε – τρέξαν

Ο ενεστώτας της παθητικής φωνής

Στον ενεστώτα (και στον συνεχή μέλλοντα) οι εναλλακτικοί τύποι εμφανίζονται στο β΄ πρόσωπο του πληθυντικού:
  • ντύνεστε – ντυνόσαστε
  • αγαπιέστε – αγαπιόσαστε
  • κοιμάστε – κοιμόσαστε

Εξαιρούνται τα ρήματα σε -ούμαι και τα διάφορα αρχαιόκλιτα: ενοχλείστε, επιτίθεστε

Ο παρατατικός της παθητικής φωνής

Ο παρατατικός των περισσότερων ρημάτων έχει εναλλακτικούς τύπους σε όλα τα πρόσωπα του ενικού και στο γ΄ πληθυντικό:
  • ντυνόμουν – ντυνόμουνα
  • ντυνόσουν – ντυνόσουνα
  • ντυνόταν – ντυνότανε
  • ντύνονταν – ντυνόντουσαν

σκεφτόταν – σκεφτότανε

Ειδική περίπτωση

Τα ρήματα σε -ώ/-άς σχηματίζουν εναλλακτικούς τύπους σε όλους τους συνεχείς χρόνους:
  • αγαπώ – αγαπάω
  • θα αγαπώ – θα αγαπάω
  • αγαπούσα – αγάπαγα


3 Ιουν 2024

Αρχαιόκλιτα ρήματα σε -μαι

Λίγα και καλά!

Αυτά τα ρήματα δεν ανήκουν σε κάποια συζυγία ή τάξη συζυγίας και δε σχηματίζουν πάντα όλους τους χρόνους ή όλα τα πρόσωπα.

* Ωστόσο, οι περισσότερες καταλήξεις στον ενεστώτα και στον συνεχή μέλλοντα λήγουν κανονικά σε «-αι».


Ανάλογα με την κατάληξή τους, τα αρχαιόκλιτα διακρίνονται σε τέσσερις ομάδες:

α) Ρήματα σε -αμαι  
(η οικογένεια του «ίσταμαι»)

β) Ρήματα σε -εμαι  
(η οικογένεια του «τίθεμαι»)

γ) Ρήματα σε -ειμαι
(η οικογένεια του «κείμαι»)

δ) Ρήματα σε -υμαι
(εκρήγνυμαι, ενδείκνυται)

Τις δύο πρώτες τις έχουμε δει σε χωριστές αναρτήσεις, ας δούμε και τις υπόλοιπες.

Η οικογένεια του «κείμαι»

Τα περισσότερα σύνθετα από το αρχαίο ρήμα κείμαι (= βρίσκομαι) συνηθίζονται στο γ΄ πρόσωπο:
  • διάκειμαι, πρόσκειμαι
  • έγκειται, εναπόκειται
  • επίκειται, πρόκειται

Τα ρήματα αυτά σχηματίζουν τύπους μόνο στους συνεχείς χρόνους:


Ενεστώτας

πρόσ-κειμαι
πρόσ-κεισαι
πρόσ-κειται

προσ-κείμεθα
πρόσ-κεισθε
πρόσ-κεινται

Παρατατικός



πρόσ-κειτο



πρόσ-κειντο

Συνεχής μέλλοντας

θα πρόσ-κειμαι


Το πιο συχνό μέλος της οικογένειας συναντάται μόνο στο γ΄ ενικό, ενώ στον παρατατικό χρειάζεται και αύξηση:
  • πρόκειται – επρόκειτο


Ένα «εκρηκτικό» ρήμα

Το σύνθετο ρήμα εκρήγνυμαι σχηματίζει τύπους σε όλους τους χρόνους:


Ενεστώτας

εκ-ρήγνυμαι
εκ-ρήγνυσαι
εκ-ρήγνυται

εκ-ρηγνύμεθα
εκ-ρήγνυσθε
εκ-ρήγνυνται

Παρατατικός



εκ-ρήγνυτο



εκ-ρήγνυντο

Συνεχής μέλλοντας

θα εκ-ρήγνυμαι


Στον αόριστο τα περισσότερα πρόσωπα σχηματίζονται με εσωτερική αύξηση, δύο ρο και τις λόγιες καταλήξεις -ην/-ης:


Αόριστος

εξ-ερράγην
εξ-ερράγης
εξ-ερράγη

εκ-ραγήκαμε
εκ-ραγήκατε
εξ-ερράγησαν

Απλός μέλλοντας

θα εκ-ραγώ
θα εκ-ραγείς
θα εκ-ραγεί

θα εκ-ραγούμε
θα εκ-ραγείτε
θα εκ-ραγούν

Συντελεσμένοι χρόνοι

έχω / είχα / θα έχω εκ-ραγεί


Οι υπόλοιποι χρόνοι κλίνονται ομαλά, χωρίς αύξηση, με την πρόθεση στην αρχική της μορφή και ένα ρο.

Με τον ίδιο τρόπο κλίνεται (αλλά μόνο στους συνεχείς χρόνους και συνήθως στο γ΄ πρόσωπο) το ρήμα ενδείκνυται.


1 Ιουν 2024

Οι λόγιοι αόριστοι σε -ην/-⁠ης

Μόνο σε ενικό και γ΄ πληθυντικό

Μερικά σύνθετα ρήματα σχηματίζουν τον αόριστο με λόγιο τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι στα περισσότερα πρόσωπα έχουν αρχαίες καταλήξεις και εσωτερική αύξηση.


παρα-βαίνω

παρ-έβην
παρ-έβης
παρ-έβη

παρα-βήκαμε
παρα-βήκατε
παρ-έβησαν


υπερ-βαίνω

υπερ-έβην
υπερ-έβης
υπερ-έβη

υπερ-βήκαμε
υπερ-βήκατε
υπερ-έβησαν


Η αύξηση εμφανίζεται ακόμη και αν τα ρήματα βρίσκονται στην παθητική φωνή.


εμ-πλέκομαι

εν-επλάκην
εν-επλάκης
εν-επλάκη

εμ-πλακήκαμε
εμ-πλακήκατε
εν-επλάκησαν


εκ-πλήσσομαι

εξ-επλάγην
εξ-επλάγης
εξ-επλάγη

εκ-πλαγήκαμε
εκ-πλαγήκατε
εξ-επλάγησαν


Τα πρώτα δύο πρόσωπα του πληθυντικού έχουν προσαρμοστεί στη σύγχρονη γλώσσα μας και κλίνονται όπως το «ντύθηκα».

Ταυτόχρονα απουσιάζει η αύξηση, άρα και οι αλλαγές που προκαλεί σε κάποιες προθέσεις.


παρ-ίσταμαι

παρ-έστην
παρ-έστης
παρ-έστη

παρα-στήκαμε
παρα-στήκατε
παρ-έστησαν


υφ-ίσταμαι

υπ-έστην
υπ-έστης
υπ-έστη

υπο-στήκαμε
υπο-στήκατε
υπ-έστησαν


Μετά τον αόριστο

Με τον ίδιο τρόπο (χωρίς αύξηση και με τις προθέσεις στην αρχική τους μορφή) σχηματίζονται ο απλός μέλλοντας και οι συντελεσμένοι χρόνοι:

παραβαίνω / παρέβην
  • θα παραβώ
  • έχω παραβεί

εκπλήσσομαι / εξεπλάγην
  • θα εκπλαγώ
  • έχω εκπλαγεί

παρίσταμαι / παρέστην
  • θα παραστώ
  • έχω παραστεί

Περισσότερα στις αναρτήσεις που ακολουθούν:

1. Τα σύνθετα του «βαίνω»
2. Ρήματα σε -ομαι με λόγιο αόριστο
3. Η οικογένεια του «ίσταμαι»
4. Αρχαιόκλιτα ρήματα σε -μαι


Αφιερώματα

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: