Με τον τρόπο αυτό μπορούν να ακολουθούν το γένος, τον αριθμό και την πτώση των ουσιαστικών που συνοδεύουν:
- ένας πράσινος βάτραχος
- δύο πράσινοι βάτραχοι
- της πράσινης τσάντας
- των πράσινων βιβλίων
Τα περισσότερα επίθετα λήγουν σε -ος, -η/-α, -ο και -ης, -ης, -ες:
- πράσινος, πράσινη, πράσινο
- αστείος, αστεία, αστείο
- διεθνής, διεθνής, διεθνές
(τα επίθετα με άλλες καταλήξεις είναι πολύ λίγα)
Τα επίθετα σε -ος
Αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα επιθέτων της γλώσσας μας. Τα περισσότερα σχηματίζουν το θηλυκό σε -η, ενώ είναι αρκετά και όσα το σχηματίζουν σε -α:
- ο πράσινος, η πράσινη, το πράσινο
- ο αστείος, η αστεία, το αστείο
▶ Μια πολύ μικρή ομάδα αποτελούν τα επίθετα σε -ος, -ος, -ο. Σιγά σιγά, ωστόσο, το θηλυκό τους αποκτά τη σύγχρονη κατάληξη -α ή -η.
▶ Η κλητική των αρσενικών (και θηλυκών) σε -ος δεν είναι ίδια με την αιτιατική, όπως στα υπόλοιπα σύγχρονα επίθετα, αλλά λήγει σε -ε και -οι.
Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες
Αυτά τα επίθετα έχουν τις ίδιες καταλήξεις στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος.
Κατά την κλίση τους διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις, εκτός αν λήγουν σε -ώδης:
- ο διεθνής, των διεθνών
- ο αυθάδης, των αυθάδων
- ο βραχώδης, των βραχωδών
Επίθετα με πολυσύλλαβο ουδέτερο
Αποτελούν μια μικρή ομάδα. Ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα, επειδή η κατάληξη του ουδετέρου έχει δύο ή και τρεις συλλαβές.
Τα περισσότερα λήγουν σε -ης, -α, -ικο και τα υπόλοιπα σε -άς, -ού, -άδικο και -ής, -ού, -ίδικο:
- τεμπέλης, τεμπέλα, τεμπέλικο
- υπναράς, υπναρού, υπναράδικο
- γκαφατζής, γκαφατζού, γκαφατζίδικο
Επίθετα από αρχαίες μετοχές
Στην πραγματικότητα αυτά τα επίθετα είναι αρχαίες επιθετικές μετοχές, δηλαδή έχουν δημιουργηθεί από ρήματα.
Τα περισσότερα λήγουν σε -ων, -ουσα, -ον, -είς, -είσα, -έν και -ας, -ασα, -αν:
- ενδιαφέρων, ενδιαφέρουσα, ενδιαφέρον
- πληγείς, πληγείσα, πληγέν
- επιζήσας, επιζήσασα, επιζήσαν
Μια πιο μικρή ομάδα αποτελούν τα επίθετα σε -ών, -ούσα, -ούν και -ών, -ώσα, -ών:
- διαφωνών, διαφωνούσα, διαφωνούν
- κυβερνών, κυβερνώσα, κυβερνών
Επίθετα με άλλες καταλήξεις
Τα περισσότερα λήγουν σε -ων, -ων, -ον και -ής, -ιά, -ί, ενώ τα υπόλοιπα σε -ύς, -ιά, -ύ και -ύς, -εία, -ύ:
- μετριόφρων, μετριόφρων, μετριόφρον
- πορτοκαλής, πορτοκαλιά, πορτοκαλί
- βαρύς, βαριά, βαρύ
- ευθύς, ευθεία, ευθύ
Συγκεντρωτικός πίνακας
Κατάληξη* | Παράδειγμα |
---|---|
-ος, -η, -ο -ος, -α, -ο -ος, -ος, -ο | πράσινος αστείος ενεργός |
-ης, -ης, -ες | διεθνής |
-ης, -α, -ικο -άς, -ού, -άδικο -ής, -ού, -ίδικο | τεμπέλης υπναράς γκαφατζής |
-ων, -ουσα, -ον -είς, -είσα, -έν -ας, -ασα, -αν -ών, -ούσα, -ούν -ών, -ώσα, -ών | ενδιαφέρων πληγείς επιζήσας διαφωνών κυβερνών |
-ων, -ων, -ον | μετριόφρων |
-ής, -ιά, -ί -ύς, -ιά, -ύ -ύς, -εία, -ύ | πορτοκαλής βαρύς ευθύς |
(άλλες καταλήξεις) | φέρελπις, βραδύνους |
* Υπάρχουν και επίθετα με διαφορετικές καταλήξεις, αλλά είναι άκλιτα και δε μας ενδιαφέρουν εδώ: μπλε, σπέσιαλ, τέως
Δείτε τις κλίσεις αναλυτικά
ΑφιερώματαΕπίθετα
ΕΙΚΟΝΕΣ: colorsexplained.com, naftemporiki.gr, miandji@twitter, grandparissud.fr, Arkas-The-Original-Page@facebook